Autobusy warszawskie.

Autobusy warszawskie, podstawowy element systemu komunikacyjnego obejmującego miasto stołeczne Warszawa wraz z aglomeracją. Linie administrowane są przez Zarząd Transportu Miejskiego podlegający miejskim władzom samorządowym. ZTM ustala trasy i rozkłady, a także wydaje bilety i organizuje ich kontrolę. Przewozy wykonywane są przez firmy wyłaniane przez ZTM w drodze przetargów. Aktualnie obsługuje je około 1800 autobusów należących do 5 przewoźników.

Dwudziestolecie międzywojenne.

W 1920 roku podjęto decyzje o powstaniu Wydziału Ruchu Autobusowego przy Tramwajach Warszawskich. Na początku linie obsługiwały piętrowe autobusy marki Saurer. W czasie obrony Warszawy w 1920 roku służyły do obsługi wojskowej. W 1921 roku uruchomiono trzy linie. Prawdziwy rozkwit spółka przeżywała pod koniec lat dwudziestych XX wieku, pojawiło się wiele nowych połączeń, uruchomiona została nowa zajezdnia przy ul. Łazienkowskiej. W 1938 roku wprowadzono nowoczesne wzory znaków przystankowych, stosowane aż do 1988 roku. Po wybuchu II wojny światowej autobusy liniowe wyjechały na ulice miasta już 10 września 1939 roku. 28 września 1939 roku ponownie zawieszono kursowanie autobusów, by wznowić ich działanie dopiero 3 października 1939 roku. Od listopada 1939 roku zaczęła się regularna likwidacja taboru, wojnę przetrwał tylko jeden wóz.

Po II wojnie światowej.

Komunikacja autobusowa pojawia się ponownie w kwietniu 1945 roku. W 1948 r. na tymczasową zajezdnię autobusów miejskich MZK zaadaptowano jedną z Hal Mirowskich. Jeszcze w latach 40. zajezdnię przeniesiono w inne miejsce.
W skład taboru wchodziły wówczas wozy ciężarowe, które powoli wymieniano na zagraniczne wozy otrzymane w darach od europejskich miast. Znaczna liczba francuskich Chaussonów utrzymywała się w ruchu do lat 60. XX w.

W 1951 roku na ulice wyjechały węgierskie Ikarusy 601 z nowej zajezdni przy ulicy Inflanckiej w śródmiejskiej części Muranowa. Rok 1962 przyniósł Warszawie nowe przegubowe wozy marki Jelcz. Pierwszy nocny autobus pojawił się na ulicach Warszawy w 1963 roku, w tym samym roku przybywają nowe zajezdnie: „Redutowa” na Woli i „Woronicza”na Mokotowie. Rok 1964 naznaczył się jako rok „kasowników”, w tym właśnie roku zlikwidowano konduktorską sprzedaż biletów.

W 1969 roku zostaje oddana do użytku zajezdnia „Ostrobramska” na Pradze-Południe, a rok później „Kleszczowa” na Włochach oraz „Chełmska” na Mokotowie z przebranżowienia wybudowanej w 1959 roku zajezdni trolejbusowej. W 1972 roku na komunikacyjnej mapie stolicy pojawia się zajezdnia „Pożarowa” na Targówku. W 1973 na ulice Warszawy wyjechał licencyjny 2-drzwiowy autobus Jelcz Berliet PR100, a w końcu 1975 tabor został wzbogacony o 3-drzwiową wersję Jelcz PR110. W 1979 na regularną trasę wyjechały pierwsze przegubowe Ikarusy zabierające 150 pasażerów i początkowo obsługiwały linię „192” z Dworca Południowego na Ursynów Południowy.

W roku 1985 roku oddana do użytku zostaje zajezdnia „Stalowa” na Pradze-Północ. W 1988 roku następuje zmiana wzorów znaków przystankowych związana z wpisaniem znaków jako informacyjnych do kodeksu drogowego, jak we wszystkich krajach socjalistycznych.

1 marca 1994 roku następuje reorganizacja stołecznego transportu. Miejskie Zakłady Komunikacyjne w Warszawie zostają podzielone na; – Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie – pełniący pieczę nad rozkładami jazdy wszystkich linii tramwajowych i autobusowych;– Tramwaje Warszawskie – obsługujący wszystkie linie tramwajów oraz ich torowisko;– Miejskie Zakłady Autobusowe w Warszawie – obsługujące linie autobusowe w obrębie aglomeracji warszawskiej.

W listopadzie 1994 roku zostaje wprowadzony do eksploatacji pierwszy niemiecki niskopodłogowy Neoplan N4020. Rok 1995 przynosi decyzje o likwidacji zajezdni „Piaseczno” i „Pożarowa”. Rok 1999 stał pod znakiem nowoczesnych i niskopodłogowych autobusów Solaris Urbino 15. W 2002 do Solarisów dołączają autobusy marki MAN. Rok 2003 przynosi likwidację zajezdni „Inflancka”. W 2005 roku wprowadzono do eksploatacji autobusy Solaris Urbino 18 z klimatyzacją. W roku 2006 zlikwidowana zostaje zajezdnia „Chełmska”.

Obecnie przewozy na zlecenie ZTM świadczą:– Miejskie Zakłady Autobusowe (MZA – 5 zajezdni: Woronicza, Kleszczowa, Stalowa, Ostrobramska, Redutowa) – ITS Michalczewski – PKS Grodzisk Mazowiecki – Mobilis (2 zajezdnie: Mobilis Utrata i Mobilis Ursus) – KM Łomianki

Tylko pierwsza z tych firm jest własnością miasta stołecznego Warszawy. Pozostałe są w sensie organizacyjnym całkowicie niezależne od ratusza i nazywane są ajentami.

 Tabor

Obecnie w Warszawie usługi w zakresie transportu publicznego świadczy pięciu przewoźników. Każdy z nich ma prawo wyboru marki i modelu pojazdów w ramach ograniczeń narzuconych przez Zarząd Transportu Miejskiego.

Począwszy od roku 2005 wprowadzany był system specjalizacji zajezdni MZA, polegający na skupianiu w nich autobusów jednej marki: –Zajezdnia R-1 „Woronicza” – Solaris;–Zajezdnia R-2 „Kleszczowa” – Neoplan;–Zajezdnia R-3 „Ostrobramska” – Solaris;–Zajezdnia R-4 „Stalowa” – MAN;–Zajezdnia R-5 „Redutowa” – Jelcz.

Ze względu na ograniczenia związane z liczebnością i jakością posiadanego taboru, pełna specjalizacja nie jest możliwa, dlatego w zajezdniach znajdują się także inne modele pojazdów. Widać również odejście od tego schematu, obserwując sposób rozdysponowania siedemdziesięciu Solarisów Urbino 12 (2008) czy stu Solarisów Urbino 18 (2009).

Wszystkie autobusy, niezależnie od przewoźnika, pomalowane są w barwy miejskie i posiadają czteroznakowy numer boczny (cztery cyfry na pojazdach MZA oraz litera A i trzy cyfry na pojazdach ajentów:A0xx, A1xx, A3xx i A7xx – Mobilis, A2xx i A4xx – ITS, A5xx i A6xx – PKS Grodzisk.)

Historyczne – wysoko, a niskopodłogowe.

Do 1994 w autobusach warszawskich dominowały autobusy wysokopodłogowe, bez niskopodłogowych. W listopadzie 1994 roku na ulice wyjechał pierwszy oficjalnie niskopodłogowy – Neoplan 4020. Jednak dopiero w styczniu 1997 roku pojawiły się kolejne cztery niskopodłogowe Jelcze M121M, z dostawy 50 zamówionych 12-metrowych, niskopodłogowych autobusów(zrealizowana do marca 1997 roku). Dwa (z trzech) wejść znajdowały się na tym samym poziomie co podłoga. Dodano także oznaczenie w rozkładach jazdy realizowanych przez nie kursów – litera „n”, a następnie kwadracik. Po ok. dekadzie w 2006 osiągnięto 49,9 procentowy udział niskiej podłogi wśród autobusów obsługujących stołeczne linie. W 2007 68,6%, w 2008 74,8% w 2009 78,9%. w 2010 roku osiągnięto poziom 84,7 proc. autobusów niskopodłogowych, w 2011 89,7%, w 2012 96,1%.

Powodem wykorzystywania Ikarusów w latach 90 i w XXI wieku były ich zalety:

– otwierane okna – miękkie fotele – duża pojemność wersji 280(brak bloku silnika na wysokości podłogi) – niskie zużycie paliwa – spalanie dwa razy mniejsze, niż w nowoczesnych niskopodłogowcach – niższe koszty biletów – m.in. wyeliminowanie taboru wysokoopodłogowego było przyczynkiem do podwyżki cen biletów – niski koszt zakupu i utrzymania(tanie części)

Z w/w powodów ostatniego zakupu partii tych wysokoopodłogowych autobusów dokonano w 1997 roku, choć pierwszy przegubowy ikarus pojawił się w Warszawie, w roku 1978. W praktyce były w lepszym stanie, nowsze i mniej zużyte(nowoczesne niskopodłogowe pojazdy są mniej trwałe) od części niskopodłogowych. Z powodu zmiany polityki i nastawienia na niskopodłogowe MZA wyprzedaje Ikarusy po 6 i ~7000 PLN(280). Część sprzedano do MPK Częstochowa.

Przewoźnicy i ich tabor:

Nazwa Przewoźnika	Typ Autobusu	Ilość:
ITS Michalczewski	MAN Lion's City G	15
	MAN NL223	20
PKS Grodzisk Mazowiecki	Scania CN270UB	108
	Scania CN280UB	1
	Iveco Crossway	1
Europa Express City	Autosan M09LE SanCity	32
Mobilis Sp. z o.o.	Solaris Alpino 8,6	23
	Solaris Urbino 12	84
	Solaris Urbino 18	54
	Jelcz M083C Libero	15
	Solarisy Alpino 8.9	50
	Mercedesy Connecto G	50
MZA Warszawa	Jelcz M121I	54
	Jelcz M121M	17
	MAN NG 313	81
	MAN NG 313 Lion's City G	3
	MAN NG 363 Lion's City G	70
	MAN NM 223.3	7
	Mercedes Conecto G	60
	Solbus Solcity 10	40
	Solbus Solcity 12	25
	Solbus Solcity 18	47
	Solbus Solcity 18 LNG	35
	Solaris Urbino 10	35
	Solaris Urbino 12	156
	Solaris Urbino 12 Electric	10
	Solaris Urbino 15	115
	Solaris Urbino 18	470
	Solaris Urbino 18 Hybrid	4
Podsumowania		1649

Ilość autobusów, stan ważny na dzień: 11.10.2016r.

Więcej informacji na: Autobusy miejskie w Warszawie